Mẹ tôi chặc lưỡi:

- Thôi mặc kệ mày vậy.

Còn An từ đấy hay bị làng xóm, nhất là đám thanh niên, dè bỉu. Ở quê, chuyện trong nhà hay lan ra ngoài ngõ, rồi cả làng cả xóm đều biết. Thậm chí cả mấy làng xung quanh, bọn con trai bảo nhau: “Không có yêu con này. Con này trèo cao, mơ lấy chồng Hà Nội, cứ để thằng Hà Nội nào về nó lấy. Đừng đứa nào đặt vấn đề tìm hiểu quan hệ với nó”.

An buồn lắm, lại chán cảnh bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, cô xin vào Nam học trung cấp y khoa. Cô vẫn viết thư cho tôi nhưng tôi chẳng buồn viết lại hoặc chỉ viết đại khái vài dòng. Tình cảm đã chẳng còn nữa nên cũng không biết xưng hô thế nào cho phải lẽ.

Chuyện với An là câu chuyện tình cảm đầu tiên của tôi đối với một người con gái. Tôi chưa bao giờ được gần gũi cô ấy. Có những lần tôi muốn thì An đều cự tuyệt. Khi đã trưởng thành, tôi mới hiểu và cảm thông hơn cho An. Con gái ở nông thôn rất coi trọng chữ trinh. Họ luôn sợ con trai ong bướm xong sẽ chán mà bỏ họ.

Về sau, An có yêu thêm hai người nữa, nhưng cứ đến lúc gần cưới thì cả hai anh đều mất vì cảm mạo và tai nạn. Làng xóm ác miệng đồn rằng An gò má cao, mắt xếch nên sát phu. Cuối cùng, cô lấy một anh xe ôm nát rượu. Giờ cô ở nhà chồng, đâu đó trong khu làng Nhân Chính. Đời An cũng khổ nhiều vì đường chồng con.

Từ ngày An lấy chồng, tôi không gặp cô nữa. Năm 2007, tôi về hội làng, tình cờ An cũng về nhà. Chị Lý chạy sang thăm, rủ An qua chơi với tôi, nhưng cô từ chối. Tôi đoán An ngại chồng, hoặc ngượng vì đã có thời gian yêu tôi – một thằng mà giờ đây cả làng đều biết là gay.

Chị tôi nói có ý trách cứ, không hiểu trách tôi hay An: “Nó không lấy cậu, đâm đầu vào cái thằng xe ôm kia, đâm ra khổ”. Tôi cười, không nói gì. Nhưng thâm tâm tôi nghĩ, sống với anh xe ôm nát rượu ấy, An có khổ mấy thì cũng còn sướng hơn là ở với tôi.

Dư âm chuyện tình cảm với An nhạt nhòa nhưng cũng để lại những kỷ niệm khiến về sau tôi hiểu hơn về thiên hướng giới tính trong bản thân mình.

“Tình không xa nhưng không thật gần”¹

Thời gian ở trong quân ngũ là quãng thời gian mà cảm xúc về giới tính của tôi đã rõ ràng hơn nhưng vẫn còn hơi mơ hồ. Tôi chỉ thích đàn ông (mà bóng hình cụ thể là thủ trưởng Ngọc) nhưng phần nào vẫn thấy tò mò và muốn khám phá cơ thể phụ nữ, muốn thử cặp đôi với một cô gái nào đó xem thế nào. Có một cô tôi không thích lắm nhưng cũng rủ đi xem phim, buông lời tán tỉnh bâng quơ. Nhưng có lẽ hồi đó hai người vô duyên với nhau, tôi cứ nói đến chuyện nhớ nhung với cô gái đó là bị trêu: “Hâm à, dở hơi à?”. Có lần rủ cô ta đi xem phim, chợt nhớ lời thằng bạn cùng đơn vị nói “yêu là phải có cử chỉ động chạm”, tôi bèn cầm tay cô một cái, lập tức bị phát nhẹ vào tay. Tôi tức điên lên, vừa tức vừa ngượng, nghĩ thầm trong đầu: “Thôi, chẳng phim phiếc gì nữa. Không yêu con này nữa. Nó làm như nó xinh lắm không bằng, đầu thì to như quả bóng ấy”. Thế là giải tán.

Cách nơi đơn vị tôi đóng quân một quả đồi có vài căn nhà dân, ở đó có một cô gái tên Hoa, to cao, làn da rám nắng. Cô người Tuyên Quang nhưng lên Tam Đảo sống với bà bác. “Chè Thái gái Tuyên”, Hoa mặt xinh, dáng người “đâu ra đấy”, ngực như hai quả đồi căng lên sau lớp áo. Tôi hay đi qua mấy căn nhà bên đó và thỉnh thoảng lại gặp, lại trêu chọc cô rồi nói chuyện. Qua cách ăn nói, cư xử, tôi biết Hoa cũng dễ dãi. Có tiền, tôi thường mua bánh kẹo đem đến đó cho cô. Tam Đảo cách Vĩnh Yên 24 kilômét, ngày đó đường núi khó đi hơn bây giờ nên vài mẩu bánh, cái kẹo cũng rất đáng quý. Lại thêm thiện cảm với tôi – trai Hà Nội – nên Hoa rất cởi mở.

Một buổi tối, thủ trưởng Ngọc đi vắng, tôi mò sang nhà Hoa ở bên kia quả đồi. Đêm đó, bà bác Hoa lại xuống lấy hàng dưới xuôi. Chúng tôi ngồi bên bếp lửa, chẳng mất công tán tỉnh nhiều, tôi hỏi:

- Đêm nay, anh ngủ lại nhà em nhé?

Cũng chẳng mất công suy nghĩ lâu, Hoa gật đầu đồng ý. Đêm đó, tôi sang giường Hoa. Và lần đầu tiên trong đời, tôi biết đến cơ thể phụ nữ. Tôi vẫn nhớ cảm giác của mình lúc đó: hồi hộp, cuống quýt. Cũng đã mường tượng ra cảnh mình sẽ quan hệ với phụ nữ như thế nào nhưng đến khi vào cuộc, tôi vẫn vô cùng khó khăn, vụng về. Cảm xúc không trọn vẹn và mọi chuyện kết thúc rất nhanh. Vẫn có nỗi thèm khát, nhưng càng về sau tôi mới càng nhận ra rằng sự tò mò nhiều hơn so với sự ham muốn, và so với những lần quan hệ sau này với đàn ông thì tôi không thấy thỏa mãn. Lần quan hệ ấy thực chỉ là một cách để tôi sĩ diện đem “chiến công” về khoe với những thằng con trai khác, cũng là cách để tôi che giấu cảm giác thèm muốn nam giới của mình.

Bởi thế, đó là lần “thử”, lần đầu tiên và cũng là cuối cùng của tôi với một người phụ nữ. Năm ấy, tôi hai mươi tuổi.

Hết thời gian nghĩa vụ, tôi ra quân, lại trở về nhà làm nghề buôn bán với gia đình. Mấy năm nữa trôi qua. Bạn bè tôi – những đứa bạn học cũ và cánh cùng đơn vị bộ đội – ai nấy bắt đầu cặp kè, có đôi có lứa. Riêng tôi hăm ba tuổi vẫn chưa gì cả. Một thằng thương tình làm mối cho tôi với bạn của người yêu nó, một cô bé tên Hương, mới mười chín. Ngay lần gặp đầu tiên, tôi đã ấn tượng với Hương: Cô quá xinh. Hương có mái tóc dài óng ả, đôi mắt đen láy, gương mặt đẹp gần giống diễn viên Lê Vân, thần tượng điện ảnh của tôi. Buổi đầu trò chuyện diễn ra sôi nổi, tôi ưng Hương và Hương dường như cũng có cảm tình với tôi ngay. Phải công nhận là hồi còn “trai trẻ”, tôi khá cao to, tính tình lại mơ mộng vì đọc văn đọc thơ nhiều, nên nói chuyện cũng có duyên, ít nhất là với những người con gái tôi từng gặp và có ý định cưa cẩm.

Chúng tôi bập vào nhau quá nhanh, hai đôi rủ nhau đi chơi xa mấy lần. Tôi thật sự thích ngắm nhìn đôi mắt đen của Hương, thích lùa tay vào mái tóc dài mượt của cô. Nhưng… một điều khủng khiếp dần dần diễn ra trong đầu tôi: Càng ngày tôi càng nhận ra rằng tôi không yêu Hương, tình cảm của tôi đối với cô vô cùng nhợt nhạt.

Người ta thường nói, tình yêu chỉ có một nhưng cái tương tự nó thì tới hàng ngàn. Thời gian yêu Hương, không dưới năm lần bảy lượt ý nghĩ về điều đó thoáng qua trong đầu tôi. Tôi băn khoăn, phải chăng tình cảm tôi dành cho Hương cũng chỉ là “cái tương tự” ấy thôi? Điều gì làm nên sự khác biệt giữa tình bạn và tình yêu? Phải là sau này, khi đã nếm đủ mùi yêu thương và đổ vỡ, tôi mới hiểu: Tình yêu là tình bạn cộng với ham muốn sở hữu, mà biểu hiện của ham muốn sở hữu là sự ghen tuông. Nếu không có ghen tuông, nghĩa là tình yêu không tồn tại. Ấy vậy mà hồi đó, tôi chẳng mảy may ghen tuông khi nghe Hương nói về một người con trai nào khác. Hình như việc Hương có rất nhiều vệ tinh bao xung quanh không làm tôi bận tâm, chẳng phải việc của tôi. Tôi thích vuốt tóc cô như vuốt tóc em gái. Tôi cũng nghĩ nhiều đến chuyện gần gũi Hương, nhưng theo kiểu “có thì tốt”. Thế nghĩa là không cũng chẳng sao. Dù vậy, có vẫn hơn không, bởi thâm tâm tôi muốn sở hữu Hương để tự khẳng định mình trước lũ bạn. Như một cách tự khẳng định rằng dứt khoát tôi là một thằng đàn ông.

Nếu là tình yêu đích thực thì khi không có nhau người ta sẽ cảm thấy nhớ nhung đến mức không chịu nổi. Nhưng tôi lại thấy rất bình thường nếu không có Hương ở bên. Có buổi tối thứ bảy, trời chỉ hơi mưa xuân lất phất nhưng tôi cũng ngại, chẳng muốn tới đèo Hương đi chơi, chỉ thích nằm dài ở nhà xem cải lương trên tivi. Thế đấy: Dù đã hẹn nhau đi chơi, nhưng tôi vẫn chọn một vở cải lương thay vì cô ấy. Hồi đó không có điện thoại liên lạc, Hương chờ tôi ở nhà mãi không thấy, cô buồn và giận lắm. Tối hôm sau tôi vác mặt đến, hai người cãi vã. Tôi cố làm lành cho phải phép, rủ Hương đi chơi. Cô tần ngần rồi bảo: “Lạnh lắm, hay thôi ở nhà đi anh?”. Tôi dỗi:

- Thôi, không đi chơi thì để anh về luôn cho rồi.

Hương có vẻ bất ngờ – cô không tưởng tượng nổi là một người đàn ông cao to, mặt mày vuông vức, trông nam tính đầy mình như tôi mà lại hay hờn dỗi thế. Cô cũng dỗi: “Thế thì anh về đi”. Lập tức, tôi bỏ về luôn, không đoái hoài gì nữa.

Tất cả những điều ấy như chứng tỏ rằng tình cảm của tôi dành cho Hương chỉ là một cảm xúc nhất thời chứ không đến từ nơi sâu thắm nhất của tâm hồn. Rõ ràng là tôi không yêu Hương. Trong thâm tâm, tôi còn tàn nhẫn hơn thế. Tôi coi cô như món đồ trang sức – Hương làm tôi cảm thấy hãnh diện trước bạn bè bởi cô đẹp, một cô gái Hà Nội xinh xắn.

Những cuộc cãi vã diễn ra ngày một thường xuyên, và người chủ động đứng ra làm lành thường là Hương. Có thể cô cũng chạnh lòng nghĩ tôi hãy còn trẻ con, hiếu thắng, mà bỏ qua cho tôi. Nhiều lúc tính hững hờ của tôi làm Hương buồn, ghen; cô nghi tôi không yêu cô hết mình mà còn san sẻ tình cảm cho một (hoặc những) người con gái khác. Than ôi, Hương sẽ sốc đến mức nào nếu biết rằng: Đúng, thời gian đó quả thật tôi đang yêu người khác, nhưng là một người đàn ông. Tôi yêu chàng “Lý Tiểu Long” của tôi – Lâm.

Những ngày đầu yêu nhau, tôi cũng đã cuốn hút được Hương bởi vẻ bề ngoài mạnh mẽ và cách nói chuyện hài hước, tôi hay kể những chuyện vui trong bộ đội mà chắc một cô gái Hà Nội như Hương chưa bao giờ được nghe. Nhưng càng về sau, ngay chính Hương cũng phát hiện ra rằng tôi nhạt nhẽo với cô, rằng tôi không thật sự nam tính, rằng tôi yêu chính bản thân mình hơn là yêu cô. Phụ nữ thường rất nhạy cảm trong việc nắm bắt tình cảm của người yêu cho dù có thể họ không nói hết ra, tôi tin như vậy bởi vì 50% con người tôi là tâm lý phụ nữ. Nhưng có điều này Hương không thể tưởng tượng nổi: Suốt thời gian đó, dù nói là yêu Hương, tôi vẫn có cảm giác ham thích đàn ông mà cụ thể là Lâm. Ngồi bên Hương, tôi chỉ nhớ đến Lâm: Giờ này Lâm đang làm gì, ở đâu, có đang nghĩ tới tôi không? Tôi nhớ ánh mắt, nụ cười của Lâm, những lời nói, những câu trêu đùa của Lâm với chúng bạn. Đèo Hương đi chơi nhưng ma dẫn lối quỷ đưa đường thế nào, tôi lại đưa cô tới nhà Lâm. Tôi đến để giới thiệu cho cậu ta biết rằng tôi có cô người yêu “xinh nhất Hà Nội”. Và không chỉ có thế, hay nói đúng hơn, không phải vì thế, tôi đến để được ngắm gương mặt rất đỗi thân thương của Lâm. Điên rồ hơn, tôi đến với một ảo tưởng ngu ngốc chỉ có trong một cái đầu mơ mộng: được thấy Lâm… ghen với Hương!

Tình yêu với Hương chỉ kéo dài được quãng bốn, năm tháng gì đó. Ý nghĩ chiếm đoạt Hương để khẳng định bản lĩnh đàn ông tiếp tục lởn vởn trong đầu. Tôi nhiều lần đòi hỏi được gần gũi Hương nhưng cô luôn chống trả quyết liệt. Mấy lần tôi đưa Hương về nhà. Đến nơi, tôi rủ cô lên gác chơi nhưng Hương rất tỉnh táo, nhất quyết không lên. Chúng tôi cãi nhau. Tôi dỗ dành:

- Nếu không lấy được em thì anh không muốn lấy ai nữa. Anh muốn có một đứa con gái thật giống em.

Nhưng cái mẹo quen thuộc ấy không lừa được ai. Kể cũng dễ hiểu, từ trong đáy lòng, tôi không thật sự tin vào điều mình vừa nói. Tôi chỉ muốn chiếm đoạt Hương về mặt thể xác nhiều hơn là có một sự cam kết lâu dài.

Chắc là Hương giữ trong lòng nhiều điều phiền muộn mà chẳng nói với tôi. Duy nhất một lần cô nước mắt vòng quanh hỏi tôi:

- Anh chán em à?

Tôi nửa đùa nửa thật:

- Anh đã được làm gì em đâu mà chán.

Tối hôm đó, chúng tôi ra sông Hồng chơi. Bờ sông Hồng những năm ấy rất vắng và yên tĩnh. Hai người ngồi trên bãi cát rộng, ánh trăng dịu sáng chênh chếch trên đầu. Những lần đi chơi trước, biết tôi hay đòi hỏi, Hương thường mặc quần âu có thắt lưng rất chặt. Riêng hôm ấy, chẳng hiểu run rủi thế nào, cô lại mặc chiếc quần lụa màu đen của mẹ. Tôi dùng đủ lời đường mật, nhớ nhung để dỗ dành Hương, rồi cố gắng đưa câu chuyện đi xa hơn như mọi lần. Hương chống cự, nhưng cuối cùng đành nhắm nghiền mắt và chấp nhận.

Nhưng, như một định mệnh, hôm đó, chẳng hiểu sao tôi lại không điều khiển được bản thân mình. Tôi không thể làm được như lần trên Tam Đảo. Lúng ta lúng túng, xấu hổ và bực bội, tôi đổ lỗi cho Hương:

- Tại em cứ vật lộn với anh mãi. Anh mất cả hứng!

Hương không nói năng gì, kéo tôi đứng dậy đi về.

Rồi cũng tới ngày tôi và Hương chia tay nhau, chừng nửa tháng sau chuyện ở bờ sông. Hương nói rất khéo:

- Em với anh không hợp nhau đâu. Tính anh rất hay, nhưng quả thật mình nên chia tay để làm bạn bè anh Dũng ạ.

Không hiểu sao lúc đó bao nhiêu tự kiêu, sĩ diện của tôi mất đi đâu cả. Tôi tìm mọi cách xuống nước, van nài Hương như một gã si tình thật sự:

- Hương đừng bỏ anh. Anh biết làm thế nào bây giờ? Anh không thể hình dung sẽ như thế nào khi không có em.

Nhưng tôi nói mà tôi không nghe tiếng mình, thật ra tôi chẳng hiểu mình đang nhại từ bộ phim hay vở cải lương nào nữa. Tôi không muốn mất Hương, tôi không thể để mất cô ấy. Chỉ có điều chính bản thân tôi cũng chẳng thấy tin tưởng gì vào lời nói của mình.

- Đừng bỏ anh, Hương, anh van em. Anh không muốn mất em vì… vì… Vì anh không thể sống nổi nếu thiếu em.

Vân vân và vân vân.

Lần cuối cùng, tôi tới nhà Hương cùng một người bạn. Tôi ở ngoài, cậu ta vào nói chuyện với Hương. Được một lát, bạn tôi ra ngoài và lắc đầu. Hương không hề suy chuyển. Cô nói rằng tính tôi quá trẻ con, ích kỷ và không có tương lai để một cô gái như cô dựa vào. Rồi Hương xin phép chấm dứt câu chuyện vì phải đi có việc.

Tần ngần hồi lâu, tôi bảo bạn về trước rồi đứng bên kia đường nhìn sang nhà Hương. Tôi ngẫm nghĩ về cái sự “lừng khừng” của bản thân mình trong quan hệ với Hương. Hình như bị Hương bỏ, tôi cũng chẳng lấy thế làm buồn, chỉ chạnh lòng vì như vậy là từ nay, tôi không còn gì để tự hào với chúng bạn nữa. Đang nghĩ thì tôi bỗng thấy một thanh niên đi xe máy tới cổng nhà Hương. Rồi Hương ra mở cửa, hai người ríu ra ríu rít, dĩ nhiên là không ai nhìn thấy tôi đứng xa xa dưới lùm cây hoa giấy đỏ hồng. Ngày đó mới xóa bỏ bao cấp, có một chiếc xe đạp để đi đã là hạnh phúc lắm rồi. Nhìn chiếc Cub 81 “kim vàng giọt lệ” của anh chàng kia, tôi tủi thân vô cùng. Lầm lũi ra về, tới đoạn đường có gốc cây nơi tôi đã tỏ tình với Hương, tôi dừng lại và ôm mặt khóc nức nở, cảm giác như mình là một đứa trẻ bị bỏ rơi. Bây giờ, tôi mới nhận ra rằng cảm giác đó có lẽ là của phái yếu, mấy ai đàn ông bị phụ tình lại khóc nức lên như thế.